Sevgili Temiz Giysi Topluluğu,
Temiz Giysi Ekibi olarak hem yürüttüğümüz çalışmalar ve kampanyalar hakkında sizleri bilgilendirmek hem de daha adil bir tekstil endüstrisi için birlikte attığımız adımları paylaşmak için hazırladığımız aylık bültenimizi sizlerle paylaşıyoruz.
Keyifli okumalar!
Gündemimizde Ne Var?
BİRTEK-SEN Başkanı Mehmet Türkmen’in Tutuklanması: Başpınar İşçilerinin Mücadelesi ve Talepleri
Gaziantep Başpınar Organize Sanayi Bölgesi’nde tekstil işçileri, sefalet ücretlerine ve ağır çalışma koşullarına karşı seslerini yükseltti. Ancak bu hak mücadelesi, işverenlerin baskısı ve hükümetin işçileri görmezden gelen politikalarıyla karşılandı.
Hükümetin bu yıl belirlediği %30’luk asgari ücret artışı, işçilerin yoksulluk içinde çalışmasını resmileştirdi. Başpınar’daki fabrikalar, maaşları genellikle asgari ücret artışıyla aynı seviyede ya da yalnızca sembolik birkaç bin lira fazlasıyla güncelledi. Resmi enflasyon %45’i bulmuşken, bu ücretler işçilerin temel ihtiyaçlarını bile karşılamaktan çok uzak. İşverenler, hükümetin belirlediği düşük asgari ücreti gerekçe göstererek işçileri sefalet koşullarında çalışmaya zorluyor.
Başpınar işçileri düşük ücretler, artan hayat pahalılığı ve ağır çalışma şartlarına karşı şu talepler etrafında bir araya gelerek, grev başlattı: %65 zam, bayram ikramiyeleri, banka promosyonlarının işçilere verilmesi ve vergi kesintilerinin kaldırılması.
İşçilerin haklı taleplerini dile getiren BİRTEK-SEN, “Dişini değil, yumruğunu sık!” sloganıyla kampanya başlattı ve yüzlerce işçiyle birebir temas kurarak talepleri şekillendirdi. Yapılan anketler ve toplantılar sonucunda işçiler ağır çalışma koşullarından, düşük ücretlerden ve sendikal baskılardan duydukları rahatsızlığı dile getirdi. Grev dalga dalga yayılırken, iş bırakma eylemlerine katılan fabrikalar arasında Ufuk Halı, Barem Ambalaj, Ender Alüminyum, Yalçın Kardeşler ve Çelikaslan Tekstil gibi büyük fabrikalar yer aldı. Bunun üzerine işverenler sendikalı işçilerin işten atılması, çalışma saatlerinin ağırlaştırılması gibi yöntemlerle grevi kesintiye uğratmaya çalıştı.
İşçilerin eylemleri sürerken Gaziantep Valiliği, 13 Şubat’ta kent genelinde tüm eylemleri yasakladı. Polis, grev çadırlarını kaldırdı, fabrika önlerinde bekleyen işçilere müdahale etti ve basın açıklamalarını engelledi. Ancak baskılar, işçilerin direnişini kıramadı; eylemler ve talepler daha da büyüdü.
Bu süreçte BİRTEK-SEN Başkanı Mehmet Türkmen, işçilerin hak mücadelesine öncülük ettiği için hedef alındı. İşçileri “suç işlemeye tahrik etmek” ve “çalışma hürriyetini engellemek” suçlamalarıyla 14 ve 16 Şubat’ta gözaltına alındıktan sonra 17 Şubat’ta tutuklandı. Hakkındaki suçlamalar, işçilerin haklarını savunmasını engellemeye yönelikti. Türkmen, sendika başkanı olarak sadece işçilerin demokratik ve ekonomik haklarını koruduğunu belirtmesine rağmen tutukluluğu devam etti.
Başpınar’daki grev yalnızca ücret artışı ve daha iyi çalışma koşulları talebiyle başlamış olsa da baskılar arttıkça işçilerin sendikal haklarının tanınması ve örgütlenme özgürlüğü de mücadelenin merkezine oturdu. İşçilerin şu anda talepleri şunlar:
- Mehmet Türkmen derhal serbest bırakılsın ve hakkındaki tüm suçlamalar düşürülsün.
- BİRTEK-SEN ve Başpınar işçilerine yönelik tüm baskılar son bulsun.
- İşçi protestoları ve grevleri üzerindeki tüm yasaklar kaldırılsın.
- BİRTEK-SEN ile işçilerin haklı talepleri konusunda resmi müzakereler başlatılsın.
Başpınar’daki işçiler, yalnızca maaş artışı için değil, daha adil bir çalışma düzeni, sendikal hakların güvence altına alınması ve baskıların son bulması için mücadele ediyor. Bu mücadele yalnızca Başpınar’daki işçilerin değil, tüm emekçilerin haklarını savunduğu bir direniştir. Dayanışmayı büyütelim, işçilerin sesini yükseltelim!
Bir Soru, Bir Yanıt
Tekstil İşçileri İçin Güvenli Çalışma Koşulları Nasıl Sağlanabilir?
Tekstil işçileri için güvenli ve adil çalışma koşulları sağlanabilmesi, birkaç temel unsurun bir araya gelmesine bağlıdır. İşçilere yaşam ücreti ödenmesi, onların insan onuruna yakışır bir yaşam sürmelerini sağlar. Aynı zamanda, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine dikkat edilmesi, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesinde kritik rol oynar. Fabrikalarda çalışan işçilerin kayıtlı ve güvenceli bir şekilde istihdam edilmesi, sosyal haklarını ve emeklilik gibi güvencelere erişimlerini sağlamalıdır. Bununla birlikte, düzenli denetimler, uygun çalışma saatleri ve sendikal örgütlenme haklarının korunması, işçilerin daha sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmasını garanti eder.
Sektörel Bilgiler
Tekstil Sektöründe Sendikal Örgütlenme
Temmuz 2024 itibarıyla Türkiye’de dokuma, hazır giyim ve deri sektörlerinde faaliyet gösteren 18 işçi sendikası bulunmaktadır. Ancak sendikalı işçi sayısı yalnızca 103.707 kişi olup, bu sayı toplam çalışanların %9,24’üne denk gelmektedir. Bu düşük oran, Türkiye’de işçi örgütlenmesinin önündeki yapısal engelleri ve devlet politikalarının işveren yanlısı tutumunu gözler önüne sermektedir. Devlet, işverenleri destekleyen politikalarıyla sendikal hareketi baskı altında tutarken, %1 barajı gibi ek kısıtlamalar getirmektedir. Sendikal örgütlenmenin zorlaştırılması, işçilerin haklarını savunmasını güçleştirirken, sektörde düşük ücretler ve kötü çalışma koşulları gibi sorunları derinleştirmektedir.
Ekipten Öneriler
Podcast: Remember Who Made Them
Moda sektöründeki adaletsizlikleri ele alan, işçi haklarını ve etik üretimi öne çıkaran 6 bölümlük bir podcast serisi.
Bültenle ilgili eleştirilerinizi, yorumlarınızı ve katkılarınızı info@temizgiysi.org adresinden bize iletebilirsiniz.
